Diepzeemijnbouw

"Het exploiteren van de diepzee is niet nodig als we volop inzetten op circulaire economie en innovatie voor minder materialengebruik." 

door: Federaal Parlementslid Barbara Creemers

De omslag naar een koolstofarme samenleving zal andere grondstoffen vragen dan die we nu kennen. We horen en lezen vaak dat de grondstoffen voor onze toekomstige elektrische auto’s, van de bodem van de oceaan moeten komen. Daar heb ik het moeilijk mee. Want dan gaan we voorbij aan de kracht van recyclage en de circulaire economie.

Wat is diepzeemijnbouw?

Op verschillende plekken in de oceanen liggen er op de bodem mangaanknollen. Dit zijn bollen ter grote van een aardappel die daar zeer langzaam groeien. Ze bevatten waardevolle metalen zoals koper, zink, kobalt, goud, magnesium en zilver. De knollen liggen vaak op zeer grote diepte waardoor er tot op heden geen rendabele manier van ontginnen werd gevonden. De stijgende vraag naar kostbare metalen en geopolitieke afwegingen zorgen ervoor dat diepzeemijnbouw toch steeds meer als een interessante piste wordt gezien. Als we nog meer inzetten op innovatie voor minder materialengebruik en circulaire economie, is het exploiteren van de diepzee eigenlijk niet nodig.

Wat is het probleem?

Om mangaanknollen te ontginnen wordt de ganse zeebodem afgegraven met catastrofale gevolgen voor het leven in en op de zeebodem. Het proces zorgt voor grote sedimentwolken in het water en een verhoogde toxiciteit in het water. De impact van deze industrie op de biodiversiteit in de oceanen is zeer groot en de effecten op lange termijn zijn niet in te schatten.

Het Belgisch standpunt:

De bestaande VN verdragen die het exploiteren van de diepzee in niet-territoriale wateren regelen, vervallen binnenkort. Waardoor er weleens helemaal geen wettelijk kader zou zijn voor de exploitatie van de diepzee. Daarom is een internationaal standpunt en een internationaal kader nodig. 

De 'Internationale Zeebodemautoriteit' is verantwoordelijk voor de afspraken over de bescherming van de zeebodem. Ze vergadert nu in Jamaica over de voorwaarden om minerale bronnen uit de diepzee te halen.

België heeft een ambitieus internationaal standpunt. Voor ons land kan er geen sprake zijn van exploitatie, minstens tot er aan deze voorwaarden wordt voldaan:

1. Een regelgevingskader dat voorziet in het hoogste en meest doeltreffende niveau van bescherming van het mariene milieu.
2. Meer onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek.
3. 30% van de oceaan moet kwalitatief beschermd worden.

Nieuwe wet

Om te voorkomen dat de diepzee zonder regels geëxploiteerd kan worden, moet er dus ook in België een nieuwe wet komen. Binnen deze wet willen we de voorwaarden zo hoog leggen, dat diepzeemijnbouw geen aantrekkelijke piste wordt. Zo is een kosten/baten analyse voor het klimaat verplicht. Het voorzorgsprincipe, herstelbeginsel, het beginsel van duurzaam beheer en het principe van de vervuiler betaalt zijn opgenomen in de wet. Milieuschade moet voorkomen worden, niet alleen lokaal, we hebben de impact op hele ecosystemen laten opnemen in de wet.

Had het voor ons groenen strenger mogen zijn? Ja. Wij zijn voor een moratorium (een voorzorgspauze) op diepzeemijnbouw en voor meer fundamenteel onderzoek.

Maar er moest dus een wet komen, waar alle partijen in de regering zich voor engageren. En binnen die context hebben wij ervoor gezorgd dat het Belgisch standpunt zo ambitieus mogelijk is én dat mens en milieu zo maximaal mogelijk beschermd worden binnen de Belgische wet.

Schrijf je in voor de nieuwsbrief van Barbara