Stikstof: 'Boeren en natuur opgeofferd voor voortbestaan regering'

'Hoe langer hoe meer wordt duidelijk dat het enige wat gered werd, het hachje van de regering is.'

In de pers werd verklaard dat het voorstel van akkoord van afgelopen zondag "ongewijzigd werd goedgekeurd door alle regeringspartijen". Het enige wat nog aangepast werd is dat de twee knelpunten - de handel in emissierechten en een gelijkschakeling voor landbouw en industrie - op de lange baan worden geschoven en vermoedelijk over de verkiezingen worden getild. Die bijkomende info over het akkoord is verontrustend nieuws voor boeren en natuur, klinkt het bij Groen-parlementslid Mieke Schauvliege. 'Als het akkoord een kopie is van de conceptnota, dan hebben we grote redenen om bezorgd te zijn. De deal die op tafel lag was ontoereikend om onze natuur te beschermen en onze boeren toekomstperspectief te bieden. Hoe langer hoe meer wordt duidelijk dat het enige wat gisteren gered werd, het hachje van de regering is.'

Nadat voorgaande Vlaamse regeringen, met CD&V op kop, boeren jarenlang richting industrialisatie, opschaling en zware investeringen hebben gedreven, zullen boeren die willen proberen te overleven opnieuw zware leningen moeten aangaan: de regering beklonk namelijk dat de stikstofuitstoot teruggedrongen moet worden met investeringen in nieuwe technologie, iets wat alleen mogelijk is voor de kapitaalkrachtige agro-industrie. Kiezen voor een hervorming naar agro-ecologische landbouw doet deze regering niet. Nochtans zou zo'n hervorming veel meer boeren én de natuur langetermijnperspectief kunnen bieden.

'Boeren die nu al gebukt gaan onder zware schulden, krijgen geen toekomstperspectief. In plaats van dat minister Brouns deze boeren uit het stikstof- en schuldenmoeras redt, dwingt hij hen er nog dieper in. Honderden kleinere landbouwbedrijven die niet kunnen investeren, worden aan hun lot overgelaten', klaagt Schauvliege aan.

Dat het leeuwendeel van de budgetten ingezet wordt voor technologie houdt nog een ander risico in. De technologie heeft zich namelijk nog onvoldoende bewezen en ook in het verleden bleek dat volledig vertrouwen op technologie onvoldoende resultaat geeft. Schauvliege: 'Bovendien kijkt de regering opnieuw niet verder dan 2030. Binnen 7 jaar - of sneller, wanneer blijkt dat deze deal ontoereikend is - dreigt opnieuw dezelfde onzekerheid.'

Knelpunten gijzelen natuur

Schauvliege is bovendien niet te spreken over het feit dat de deur voor handel in emissierechten nog openstaat. De regeringspartijen besloten dat twistpunt te negeren en op de lange baan te schuiven. 'Om onze natuur te redden moet de stikstofuitstoot naar beneden, niet gewoon verplaatst. En toch blijft de piste van een emissiehandel vandaag overeind en zal die verder onderzocht worden.'

Als een handel in stikstofemissie mogelijk wordt, kan stikstofemissie verplaatsen van gebieden waar nog goede natuur is, naar gebieden waar de natuur er veel slechter voor staat. 'Als emissiehandel toegelaten wordt, dreigt een provincie als West-Vlaanderen - waar veel landbouwactiviteit is maar amper nog natuurgebied is na jarenlang wanbeleid - helemaal te verschralen', waarschuwt Schauvliege. 'In plaats van een regio als West-Vlaanderen op te offeren, zouden er net éxtra inspanningen moeten gebeuren om de natuur daar te beschermen en herstellen.'

Dat over het andere knelpunt - gelijke behandeling van landbouw en industrie - nog geen duidelijkheid is, vindt Schauvliege eveneens onaanvaardbaar. 'Groen is geen voorstander van een gelijkschakeling van beide sectoren, maar als daarvoor wordt gekozen, dan is het logisch dat de inspanningen voor de industrie omhoog moeten, in plaats van dat de normen voor landbouw versoepeld worden zoals nu dreigt te gaan gebeuren.'

Schauvliege besluit: 'Meer dan een jaar hebben we gewacht op dit akkoord, om dan te moeten vaststellen dat deze regering de twee grootste slachtoffers van de stikstofcrisis, namelijk de boeren en de natuur, gewoon verder de afgrond inrijdt. Dit is niet meer dan uitstel tot een volgend arrest, waarna heel het circus opnieuw zal beginnen.'

Welke oplossingen ziet Groen voor het stikstofprobleem?